Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




ਪ੍ਰਸੁਤੀਪੁਰਵ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜੀਵਵਿਗਿਯਾਨ

.ਪੰਜਾਬੀ [Punjabi, Eastern]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 43   6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and Taste

24 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਬਾਦ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਆਪਣੀਆਂ ਪਲਕਾਂ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਦੇ ਅੰਦਰ ਪਲਕਾਂ ਝਪਕਣ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਤੇਜ ਆਵਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਚਾਨਕ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਬਾਲਿਕਾ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪਹਿਲੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅਨੇਕ ਖੋਜੀਆਂ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੇਜ ਆਵਾਜ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਸੇਹਤ ਦੇ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤਤਕਾਲ ਪਰੀਣਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਦਿਲ ਦੀ ਧਡ਼ਕਨ ਦਾ ਵੱਧਣਾ, ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦਾ ਜਿਆਦਾ ਪਦਾਰਥ ਨਿਗਲ ਲੈਣਾ ਤੇ ਬਰਤਾਵ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਚਾਨਕ ਬਦਲਾਵ ਹਨ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚਲਣ ਵਾਲੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਪਰੀਣਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਡੋਰਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਤੇ ਛੱਡਣ ਦੀ ਗਤੀ 44 ਵਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਿਨਟ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਗਰੱਭਵਤੀ ਹੌਣ ਦੀ ਤੀਜੀ ਤਿਮਾਹੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੁਆਰਾ 50% ਤੋ ਜਿਆਦਾ ਊਰਜਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਭਾਰ 400 ਤੇ 500% ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

26 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਰੂ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਤਲੀਆਂ 27 ਹਫਤਿਆਂ ਤੱਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਦਿਖਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਪੂਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦ੍ਰੀਸ਼ਟੀਪਟਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸੂੰਘਣ ਵਾਲੀ ਇੰਦਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਘਟਕ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਮੇ ਸ਼ੀਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਅਧਿਅਨ ਤੋ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰੱਭਧਾਰਣ ਕਰਨ ਦੇ 26 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੂੰਘਣ ਦੀ ਸ਼ੱਮਤਾ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਐਮਨਿਓਟਿਕ ਪਦਾਰਥ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮਿਠਾ ਪਦਾਰਥ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਨਿਗਲਣ ਦੀ ਦਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋ ਉਲਟ, ਕੋਈ ਕੋਡ਼ਾ ਪਦਾਰਥ ਰਖਣ ਨਾਲ ਨਿਗਲਣ ਦੀ ਦਰ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੇਹਰੇ ਦੇ ਭਾਵ ਅਕਸਰ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲਣ ਵਾੰਗ ਘੁੰਮਾ ਕੇ ਕਲਾਬਾਜੀਆਂ ਮਾਰਦਾ ਹੈ।

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਤਵੱਚਾ ਵਿੱਚ ਫਾਲਤੂ ਵੱਸਾ ਭਰ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਝੂੱਰੀਆਂ ਘਟ ਦਿਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਸਾ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਰਖਣ ਤੇ ਜਨਮ ਤੋ ਬਾਦ ਊਰਜਾ ਦਾ ਭੰਡਾਰਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉੰਦਾ ਹੈ।

Chapter 44   7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States

28 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਤੇਜ ਤੇ ਹੋਲੀ ਆਵਾਜ ਵਿੱਚ ਫਰਕ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

30 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੀਆ ਆਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇੱਕ ਆਮ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਇਹ 30 ਤੋ 40% ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਗਰੱਭ ਅਵਸੱਥਾ ਦੇ ਆਖਰੀ 4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੁਝ ਸਮਨੱਵਿੱਤ ਕ੍ਰੀਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਰਤਾਵ ਸੰਬੰਧੀ ਅਵਸੱਥਾਵਾਂ ਨਸਾਂ ਦੀ ਮੁਖ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵੱਧਦੀ ਹੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਪ੍ਰਕਟ ਕਰਦੀ ਹੈ।

Chapter 45   8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences

ਲਗੱਭਗ 32 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਫੇਫਡ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੂ ਅਲਵੀਓਲੀ ਜਾਂ ਏਅਰ "ਪਾੱਕੇਟ" ਸੈਲਸ, ਬਣਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਨਮ ਦੇ 8 ਸਾਲ ਬਾਦ ਤਕ ਬਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।

35 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਹੱਥ ਦੀ ਜਕਡ਼ ਮਜਬੂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦਾ ਅਲਗ-ਅਲਗ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਜਨਮ ਤੋ ਬਾਦ ਸੁਆਦ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦੀ ਰੁਚੀ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ, ਕਿਸੇ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਸੌਂਫ ਖਾਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਸੁਆਦ ਮੁਲੈਠੀਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਨੇ ਵੀ ਜਨਮ ਤੋ ਬਾਦ ਸੌਂਫ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁਚੀ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਨੇ ਸੌਂਫ ਦਾ ਸੁਆਦ ਨਹੀ ਲਿਆ, ਉਹ ਸੌਂਫ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀ ਕਰਦਾ।

Chapter 46   9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)

ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਇੱਕ ਹਾਰਮੋਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਸਟ੍ਰੋਜਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਪ੍ਰਸਵ ਦਾ ਦਰਦ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਨਵਜਾਤ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸਵ ਦੇ ਦਰਦ ਨਾਲ ਗਰੱਭ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਸੰਕੁਚਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦਾ ਜਨਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਗਰੱਭਧਾਰਣ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋ ਲੈਕੇ ਜਨਮ ਤੱਕ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਦ, ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਤੇ ਚਾਲੂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਆਉੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲੁਭਾਵਨੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੀਆ ਬਾਰੇ ਨਵੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਦਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕੀ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਅਸਰ ਆਜੀਵਨ ਸੇਹਤ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਸਾਡੀ ਸਮਝ ਵੱਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਿਵੇਂ-ਤਿਵੇਂ ਜਨਮ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਸੇਹਤ ਨੂੰ ਰੋਗਾਂ ਤੋ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਾਡੀ ਸ਼ੱਮਤਾ ਵੀ ਵੱਧਦੀ ਜਾਵੇਗੀ।


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment:
     


Newest  |  Top Rated

5 Comments


wycliffe mabiria
March 12, 2013 at 2:51 am
wycliffe mabiria
You get my manifold congrats. Great resource.
Report
Dislike
Like

kathrin34
May 4, 2012 at 12:18 pm
kathrin34
One of the best sites for pre-birth informations
Report
Dislike
Like

Ramesh P
July 18, 2011 at 9:29 pm
Ramesh P
Very Usefull information.....tahnks a lott.
Report
Dislike
Like
+2 thumbs up

Shukhrat Sattorov
February 22, 2011 at 5:39 am
Shukhrat Sattorov
Thank you for information from my family and from my son who is coming to the world in the summer! It will help us to make a beautiful family!
Report
Dislike
Like
+2 thumbs up

Sofi Katsi
October 4, 2010 at 11:26 am
Sofi Katsi
gravidanza.........la auguro a tutte le donne..
Report
Dislike
Like
+1 thumbs up