Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




Пренаталдык өнүгүүнүн биологиясы.

.Кыргыз [Kyrgyz]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

4 җана 5 җуманын аралыгында мээ тездик менен өскөндүктөн ал 5 белгилүү бөлүктөргө бөлүнөт.

Баш болсо түйүлдүктүн толук көлөмүнүн 1\3чүн түзөт.

Мээнин җарым шарлары пайда болгондуктан, ал мээнин эң чоң бөлүгүн түзөт.

Мээнин җарым шарлары башкара турган иш аракеттерге ойлонуу, үйрөнүү, эске тутуу, сүйлөө, көрүү, угуу, кыймыл аракет җана чечим кабыл алуу кирет.

Chapter 16   Major Airways

Дем алуу системасынын оң җана сол кекиртек бутактары пайда болуп анан аягында кекиртекти өпкө менен байланыштырат.

Chapter 17   Liver and Kidneys

Ич көңдөйүн толтуруп турган массивдүү боор, согуп җаткан җүрөккө җайгашканына көңүл бургула.

5 чи җумада туруктуу бөйрөктөр пайда болушат.

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

Сары кап алгачкы репродукциялык, гамета деп аталган клеткаларды өзүнө камтыйт. 5 чи җумада гаметалар бөйрөктөргө җабышып алган алгачкы җыныс органдарына карай җылып отурат.

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

Ошондой эле 5 чи җумада түйүлдүктүн колунун алакандары өнүгөт, ал эми 5 чи җуманын 1 җарымында кемирчектин түзүлүүсү башталат.

5 чи җуманын 6 чы күнү, бул җерде биз сол колдун алаканын җана чыканактын пайда болгонун байкайбыз.

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

6 җумага мээнин җарым шарлары анын башка бөлүктөрүнө караганда эбегейсиз тездикте өнүгөт.

Түйүлдүк кайталануучу җана кокус кыймылдарды җасай баштайт. Бул сыяктуу кыймылдар невробулчуңдардын өнүгүүсүнө оң таасирин тийгизет.

Түйүлдүктүн оозу тарапка тийгенде ал өзүнүн башын алып качат.

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

Сырткы кулагы калыптан баштайт.

6 җумага лимфоциттери бар болгон боордогу кан клеткаларынын түзүлүүсү җүрө баштайт. Ушул сыяктуу ак кандын түрү иммундук системанын өнүгүүсүнүн негизги бөлүгү болуп саналат.

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

6 җумага барып дем алууда катышуучу булчуң калыптанып бүтөт.

Ичегилер бул убакта киндик җака убактылуу чыгып турат. Бул җөнөкөй процесс физиологиялык чуркулук деп аталат җана ичтеги өнүгүп җаткан башка органдардарга мейкиндик даярдайт.

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

6 җумага колдун алакандары өнүгүп җана түзөлө башташат.

6 җума 2 күн болгондо мээ толкундары байкалган.

Chapter 24   Nipple Formation

Көкүрөктө толук орун алгычакты, алгачкы эмчек үрптөрдүн көөдөндө пайда болгонун көрүүгө болот.

Chapter 25   Limb Development

6 җуманын биринчи җарымына чыканак тагыраак көрүнүп, манҗалар бири биринен бөлүнө баштайт, җана колдордун кыймылдаганын көрүүгө болот.

оссификация җе сөөктөрдүн катышы дегенди билдирген, сөөктөрдүн түзүлүшү акыректен җана үстүнкү җана астынкы җаактардан башталат.

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

7 җумада баланын ыкытканы байкалат.

Буттардын кыймылдагынын титирөө реакциясы менен бирге көрүүгө болот.

Chapter 27   The Maturing Heart

4 камералуу җүрөктүн түзүлүшү аяктайт. Орточо алганда җүрөк минутасына 167 җолу согот.

Электрикалык активтүүлүгү 7 җуманын биринчи җарымында чоң адамдын толкундары сыяктуу эле болот.

Chapter 28   Ovaries and Eyes

Кыз балдардын җумуртка клеткасы 7чи җумада байкалат.

7 җуманын биринчи җарымында көздүн пигменттик сетчаткасы оңой эле көрүнүп, көздүн кабагы тездик менен өсө баштайт.

Chapter 29   Fingers and Toes

Манҗалары бөлүнүп җана бутунун башы башында гана биригип турат.

Колдору җана буттары бириге ала алышат.

Тизе муундары да пайда болгон.

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

8 җумада мээ тездик менен өскөндүктөн түйүлдүктүн толук дене салмагынын җарымын түзөт.

Өсүү укмуштудай деңгээлде болуп,

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

8чи җумада түйүлдүктөрдүн 75% оңчулдуктун белгисин көрсөтүшөт. Ал эми калгандарда сологойлуктун җана экөөнүн тең белгилерин көрсөтө алышат. Бул болсо оң җе сологойлук җүрүм турумунун эң алгачкы белгиси.

Chapter 32   Rolling Over

Педиатрдык китептер оодарылуу җөндөмдүүлүгү төрөлгөндөн кийин 10 дон 20 күндө пайда болорун түшүндүрүшөт. Ага карабастан мындай көрүнүш анчалык оор эмес суюктукка толгон амниотик каптын курчоосунда байкалат. Бир гана күчтүн җетишпестигинен сырттагы күчкө туруштук берүү үчүн җатын түйүлдүктүн буралып калбашынан сактап турат.

Ушул убакытта түйүлдүк физикалык җактан көбүрөөк активдүү болот.

Кыймылдары җай җе тез, бир җе кайталанган, кокус җе кайрылган болушу мүмкүн.

Баштын кыймылдашы, моюндун чоюлуусу җана колдун бетке тийиши көбүрөөк байкалат.

Түйүлдүккө тийгенде оозунун кыймылганын, башка кызыктай кыймылдарды җана бутунун тебингенин көрсөтөт.

Chapter 33   Eyelid Fusion

7 җана 8 җумалардын ортосунда үстүнкү җана астынкы кабактары көздүн тегерегинде тездик менен өсөт җана җарым җартылай биригип калышат.

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

Җатында аба җок болгодуктан 8 чи җумада түйүлдүк үзгүлтүктүү дем алуу кыймылдарын көрсөтөт.

Ушул убакытта бөйрөктөрү заара бөлүп чыгарып җана ал түйүлдүктү курчап турган суюуктука кошулат.

Эркек түйүлдүктөрдөгү уруктардын өнүгүүсү тестостерон деп аталуучу эркек гормонун иштетип җана бөлүп чыгара баштайт.

Chapter 35   The Limbs and Skin

Дененин сөөктөрү, муундары, булчуңдары, нервдери җана бут-кол кан тамырлары чоң адамдыкына окшошо баштайт.

8 айга эпидерма җе сырткы тери көп кабаттуу боло баштагандыктан, өзүнүн тунуктугун җоготот.

Каштары ооздун тегерегинде түктөр пайда болгондо өсө баштайт.

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

Сегизинчи җума эмбриондук учурдун аякташын белгилейт.

Ушул убакытка адам түйүлдүгү җөнөкөй клеткадан 1 миллиардга җакын клеткаларга өстү җана 4000ге җакын анатомиялык түзүлүштөрдү пайда кылды.

Азыр эмбрио чоң адам ээ болгон түзүлүштүн 90 % ээ.


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: