Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]
The Biology of Prenatal Development
ՆԵՐԱՐԳԱՆԴԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԿԵՆՍԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայերեն [Armenian]
Download English PDF Download Spanish PDF Download French PDF What is PDF?
Table of Contents
- THE EMBRYONIC PERIOD (THE FIRST 8 WEEKS)
-
- EMBRYONIC DEVELOPMENT: THE FIRST 4 WEEKS
-
- Chapter 3 – Fertilization
- Chapter 4 – DNA, Cell Division, and Early Pregnancy Factor (EPF)
- Chapter 5 – Early Stages (Morula and Blastocyst) and Stem Cells
- Chapter 6 – 1 to 1 1/2 Weeks: Implantation and Human Chorionic Gonadotropin (hCG)
- Chapter 7 – The Placenta and Umbilical Cord
- Chapter 8 – Nutrition and Protection
- Chapter 9 – 2 to 4 Weeks: Germ Layers and Organ Formation
- Chapter 10 – 3 to 4 Weeks: The Folding of the Embryo
- EMBRYONIC DEVELOPMENT: 4 TO 6 WEEKS
-
- Chapter 11 – 4 Weeks: Amniotic Fluid
- Chapter 12 – The Heart in Action
- Chapter 13 – Brain Growth
- Chapter 14 – Limb Buds and Skin
- Chapter 15 – 5 Weeks: Cerebral Hemispheres
- Chapter 16 – Major Airways
- Chapter 17 – Liver and Kidneys
- Chapter 18 – Yolk Sac and Germ Cells
- Chapter 19 – Hand Plates and Cartilage
- EMBRYONIC DEVELOPMENT: 6 TO 8 WEEKS
-
- Chapter 20 – 6 Weeks: Motion and Sensation
- Chapter 21 – The External Ear and Blood Cell Formation
- Chapter 22 – The Diaphragm and Intestines
- Chapter 23 – Hand Plates and Brainwaves
- Chapter 24 – Nipple Formation
- Chapter 25 – Limb Development
- Chapter 26 – 7 Weeks: Hiccups and Startle Response
- Chapter 27 – The Maturing Heart
- Chapter 28 – Ovaries and Eyes
- Chapter 29 – Fingers and Toes
- THE 8-WEEK EMBRYO
- THE FETAL PERIOD (8 WEEKS THROUGH BIRTH)
-
- Chapter 37 – 9 Weeks: Swallows, Sighs, and Stretches
- Chapter 38 – 10 Weeks: Rolls Eyes and Yawns, Fingernails & Fingerprints
- Chapter 39 – 11 Weeks: Absorbs Glucose and Water
- Chapter 40 – 3 to 4 Months (12 to 16 Weeks): Taste Buds, Jaw Motion, Rooting Reflex, Quickening
- Chapter 41 – 4 to 5 Months (16 to 20 Weeks): Stress Response, Vernix Caseosa, Circadian Rhythms
- Chapter 42 – 5 to 6 Months (20 to 24 Weeks): Responds to Sound; Hair and Skin; Age of Viability
- Chapter 43 – 6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and Taste
- Chapter 44 – 7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States
- Chapter 45 – 8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences
- Chapter 46 – 9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)
The Fetal Period (8 Weeks through Birth)
Chapter 37 9 Weeks: Swallows, Sighs, and Stretches
Պտղային շրջանը շարունակվում է
ընդհուպ մինչև ծննդաբերություն:
9 շաբաթին մոտ պտուղը
սկսում է ծծել բութ մատը
և կարող է կուլ տալ
ամնիոտիկ հեղուկը:
Պտուղը կարող է նաև
առարկա բռնել,
գլուխը ետ ու առաջ շարժել,
բացել ու փակել ծնոտը, շարժել
լեզուն, հոգոց հանել և ձգվել:
Նյարդյին ընկալիչները դեմքի վրա, ձեռքերի ափերում, և ոտնաթաթերում զգում են թեթևակի հպումը:
«Ի պատասխան ոնտաթաթին հպելուն», պտուղը կթեքի ազդրը ու ծունկը և կարող է ծալի ոտքի մատները:
Նյարդյին ընկալիչները դեմքի վրա, ձեռքերի ափերում, և ոտնաթաթերում զգում են թեթևակի հպումը:
«Ի պատասխան ոնտաթաթին հպելուն», պտուղը կթեքի ազդրը ու ծունկը և կարող է ծալի ոտքի մատները:
Կոպերը այժմ ամբողջովին փակ են:
Կոկորդում ձայնալարերի
առաջացումը
ազդանշում է նրանց արագ
զարգացումը:
Իգական պտուղներում
ճանաչելի է դառնում արգանդը,
և դեռահաս վերարտադրողական
բջիջները, որոնք կոչվում են օոգոնիա,
բազմանում են ձվարաններում:
Արտաքին սեռական օրգանները սկսում են տարբերակվել և' արական, և' իգական պտղերում:
Արտաքին սեռական օրգանները սկսում են տարբերակվել և' արական, և' իգական պտղերում:
Chapter 38 10 Weeks: Rolls Eyes and Yawns, Fingernails & Fingerprints
9 և 10 շաբաթների միջև ընկած
ժամանակահատվածում արագ աճը
ավելացնում է մարմնի կշիռը
ավելի քան 75%-ով:
10 շաբաթին մոտ
վերին կոպի գրգռումը
բերում է աչքի`
դեպի ներքև շարժմանը:
Պտուղը հորանջում է և հաճախ բացում ու փակում է բերանը:
Պտուղը հորանջում է և հաճախ բացում ու փակում է բերանը:
Պտուղների մեծ մասը ծծում է
աջ բութը:
Աղիքների մասը, որը գտնվում է պորտալարում, վերադառնում է որովայնային խոռոչ:
Աղիքների մասը, որը գտնվում է պորտալարում, վերադառնում է որովայնային խոռոչ:
Ոսկրացումը տեղի է ունենում
համարյա բոլոր ոսկրերում:
Սկսում են զարգանալ ձեռքի և ոտքի
մատների եղունգները:
Եզակի մատնադրոշմները հայտվում են
բեզմնավորումից 10 շաբաթ անց:
Այդ պատկերները կարող են
օգտագործվել կյանքում ինքնության
հաստատման համար:
Chapter 39 11 Weeks: Absorbs Glucose and Water
11 շաբաթին մոտ
քիթը և շուրթերը
լիովին կազմավորվում են:
Ինչպես բոլոր մյուս
մարմնի մասերի դեպքում,
նրանց տեսքը կփոփոխվի
մարդու կյանքի ամեն շրջանում:
Աղիքները սկսում են
ներծծել գլյուկոզա և ջուր,
որոնք կլանվում են պտղի կողմից:
Չնայած, որ սեռը որոշվում է
բեղմնավորման ժամանակ,
արտաքին սեռական օրգանները
տարբերակվուն են այժմ,
թե արականի, թե իգականի դեպքում:
Chapter 40 3 to 4 Months (12 to 16 Weeks): Taste Buds, Jaw Motion, Rooting Reflex, Quickening
11 և 12 շաբաթների միջև,
պտղի կշիռը ավելանում է
մոտ 60%-ով:
12 շաբաթը ավարտում է հղիության առաջին երրորդ մասը կամ եռամսյակը:
12 շաբաթը ավարտում է հղիության առաջին երրորդ մասը կամ եռամսյակը:
Բերանի ներսում այժմ կան
պարզ երևացող համի ընկալիչներ:
Ծնվելու պահին մոտ,
համի ընկալիչները կմնան
միայն լեզվի վրա
և բերանի վերնամասում:
Աղիքների շարժումը սկսվում է
12 շաբաթից
և շարունակվում մոտ 6 ամիս:
Պտղի և նորածնի հաստ աղիքից առաջին արտադրված նյութը կոչվում է մեկոնիում: Այն բաղկացած է մարսողական ֆերմենտներից, պրոտեինից և մահացած բջիջներից, որոնք դուրս են գալիս մարսողական ուղղով:
Պտղի և նորածնի հաստ աղիքից առաջին արտադրված նյութը կոչվում է մեկոնիում: Այն բաղկացած է մարսողական ֆերմենտներից, պրոտեինից և մահացած բջիջներից, որոնք դուրս են գալիս մարսողական ուղղով:
12 շաբաթին մոտ
վերին վերջույթների երկարությունը
համարյա ընդունում է իր վերջնական
չափերը մարմնի համաչափությամբ:
Ստորին վերջույթները
ավելի երկար ժամանակ են պահանջում
իրենց վերջնական համաչափության
ձևավորման համար:
Բացառությամբ մեջքի և
գլխի վերնամասի,
պտղի ողջ մարմինը այժմ
արձագանքում է թեթև հպմանը:
Սեռից կախված զարգացման
տարբերությունները
նոր են ի հայտ գալիս:
Օրինակ` իգական պտուղը
շարժում է ծնոտը
ավելի հաճախ, քան արականը:
Ի տարբերություն ետ քաշման
պատասխանին ավելի վաղ շրջանում,
այժմ բերանի շրջանին դիպչելիս`
նկատվում է բերանի բացում
և շարժում դեպի դիպչողը:
Այս պատասխանը կոչվում է
«արմատային ռեֆլեքս»
և այն պահպանվում է
ծնվելուց հետո`
օգնելով նորածնին գտնել
իր մոր ծծակը
կուրծք ուտելիս:
Դեմքը շարունակում է հասունանալ,
այտերը լցվում են ճարպով,
սկսում են զարգանալ ատամները:
15 շաբաթին մոտ առաջանում են
արյունը կազմող ցողունային բջիջները
և բազմանում ոսկրածուծի մեջ:
Այստեղ է ընդհանալու արյան բջիջների
կազմավորման հիմնական ընթացքը:
Չնայած սաղմը սկսում է
շարժվել 6 շաբաթից,
հղի կինը զգում է պտղի շարժումը
14 և 18 շաբաթվա միջև:
Ավանդորեն, այս իրադարձությունը
կոչվում է երեխայի խաղ:
Chapter 41 4 to 5 Months (16 to 20 Weeks): Stress Response, Vernix Caseosa, Circadian Rhythms
16 շաբաթին մոտ ասեղով
պտղի որովայնի մեջ ներարկելու
գործընթացները
առաջ են բերում հորմոնալ
լարման պատասխան`
անջատելով նորադրենալին
կամ նորէպինեֆրին արյան մեջ:
Շնչառական համակարգում
բրոնխիալ ծառի ձևավորումը այժմ
համարյա ավարտված է:
Պաշտպանական սպիտակ նյութը,
որը կոչվում է լոռանման թաղանթ,
ծածկում է պտղին:
Թաղանթը պաշտպանում է մաշկը
գրգռումից,
որը կարող է առաջացնել
ամնիոտիկ հեղուկը:
19 շաբաթից ի վեր պտղի
շարժումը, շնչառությունը
և սրտի աշխատանքը
ենթարկվում են օրական փուլերի,
որոնք կոչվում են օրական ռիթմեր:
Chapter 42 5 to 6 Months (20 to 24 Weeks): Responds to Sound; Hair and Skin; Age of Viability
20 շաբաթին մոտ ականջի խոռոչը,
որը լսողության օրգանն է,
ստանում է չափահասին
բնորոշ չափեր`
լիովին զարգացած
ներքին ականջի շուրջը:
Այս պահից
պտուղը կարձագանքի
ձայների աճող բազմազանությանը:
Գլխի վրա սկսում են աճել մազերը:
Առկա են մաշկի բոլոր շերտերը և կառույցները` ներառյալ մազի ֆոլիկուլները և գեղձերը:
Առկա են մաշկի բոլոր շերտերը և կառույցները` ներառյալ մազի ֆոլիկուլները և գեղձերը:
Բեզմնավորումից հետո
21-ից 22 շաբաթ անց
թոքերը կարողանում են
որոշակի չափով օդ կլանել:
Սա համարվում է
կենսունակության տարիք,
քանի որ արգանդից դուրս
գոյատևելը
որոշ պտուղների համար
դառնում է հնարավոր:
Chapter 43 6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and Taste
24 շաբաթին մոտ
կոպերը նորից բացվում են,
և պտուղը ցուցադրում է
թարթում-վախ պատասխանը:
Հանկարծակի բարձր ձայներին
այս ռեակցիան
իգական պտղի մոտ սովորաբար
ավելի շուտ է զարգանում:
Որոշ գիտնականների կարծիքով
բարձր ձայնի ազդեցությունը
կարող է բացասական անդրադարնալ
պտղի առողջության վրա:
Անմիջական հետևանքները
ներառնում են սրտի աշխատանքի
երկարատև արագացումը,
չափազանց շատ կուլ տալը
և վարքի հանկարծակի փոփոխությունը:
Հնարավոր երկարաժամկետ հետևանք
կարող է լինել լսողության կորուստը:
Պտղի շնչառության արագությունը
կարող է աճել`
հասնելով 44 մեկ րոպեում
ներշնչում-արտաշնչում:
Հղիության երրորդ
եռամսյակի ժամանակ
ուղեղի արագ աճը կլանում է
պտղի էներգիայի
ավելի, քան 50%-ը:
Ուղեղի կշիռը ավելանում է,
400-ից 500%-ով:
26 շաբաթին մոտ
աչքը արտադրում է արցունք:
Արդեն 27 շաբաթից բբերը արձագանքում են լույսին: Այս արձագանքը կառավարում է լույսի քանակը, որը հասնում է աչքի ցանցաթաղանթին կյանքի ընթացքում:
Արդեն 27 շաբաթից բբերը արձագանքում են լույսին: Այս արձագանքը կառավարում է լույսի քանակը, որը հասնում է աչքի ցանցաթաղանթին կյանքի ընթացքում:
Բոլոր բաղադրիչները,
որոնք հարկավոր են
հոտառության համար, գործում են:
Ժամկետից շուտ ծնված
երեխաների ուսումնասիրությունը
ցույց է տալիս հոտեր տարբերակելու
ունակության առկայությունը
հղիությունից արդեն 26 շաբաթ անց:
Ամնիոտիկ հեղուկի մեջ քաղցր նյութ ավելացնելու դեպքում, աճում է պտղի կուլ տալու հաճախականությունը: Եվ հակառակը` պտղի կուլ տալը պակասում է դառը նյութ ավելացնելու դեպքում: Սա հաճախ զուգորդվում է դեմքի արտահայտության փոփոխմամբ:
Ամնիոտիկ հեղուկի մեջ քաղցր նյութ ավելացնելու դեպքում, աճում է պտղի կուլ տալու հաճախականությունը: Եվ հակառակը` պտղի կուլ տալը պակասում է դառը նյութ ավելացնելու դեպքում: Սա հաճախ զուգորդվում է դեմքի արտահայտության փոփոխմամբ:
Մի շարք քայլվածք կրկնօրինակող
ոտքի շարժումների միջոցով
պտուղը գլուխկոնծի է տալիս:
Պտղի թորշումությունը պակասում է,
երբ մաշքի տակ
առաջանում է ավելի շատ ճարպ:
Ճարպը ճակատագրական
դեր է խաղում
մարմնի ջերմաստիճանը
պահպանելու համար
և կուտակում է էներգիա
ծննդաբերությունից հետո:
Chapter 44 7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States
28 շաբաթին մոտ պտուղը
կարող է տարբերակել
բարձր և ցածր
բարձրության ձայները:
30 շաբաթին մոտ շնչառությունը
ավելի հաճախակի է դառնում
և պտուղների հիմնական մասի մոտ
արագանում է 30-ից 40%-ով:
Հղիության վերջին
4 ամիսների ընթացքում
պտուղը ցուցադրում է
կոորդինացված ակտիվության փուլեր,
որոնք ընդհատվում են
հանգստի փուլերով:
Այս վարքային շրջանները
արտացոլում են կենտրոնական
նյարդային համակարգի
մշտապես աճող բարդությունը:
Chapter 45 8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences
Մոտավորապես 32 շաբաթին մոտ
իրական ալվեոլները,
կամ օդի «գրպանիկ» բջիջները,
սկսում են զարգանալ թոքերում:
Նրանք կշարունակեն զարգացումը
ծննունդից դեռ 8 տարի անց:
35 շաբաթում պտուղը
կարող է ձեռքով ամուր բռնել:
Պտղի արձագանքը
տարբեր նյութերին
ազդում է նրա համի ու հոտի
նախապատվություններին
ծնունդից հետո:
Օրինակ` պտուղները, որոնց
մայրերը օգտագործել են անիսոն,
մի նյութ, որը մատուտակին
իր համն է տալիս,
ցուցադրել են նախապատվություն
անիսոնին ծնվելուց հետո:
Նորածինները, որոնք պտղային
արձագանք
չեն ցուցադրել, չեն հավանել անիսոնը:
Chapter 46 9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)
Պտուղը սկսում է աշխատել`
արձակելով մեծ քանակի
էստրոգեն կոչվող հորմոնը,
և հետևապես, սկսում է իր ձևափոխումը
պտղից նորածնի:
Այդ աշխատանքը զուգորդվում է արգանդի ուժեղ կծկումներով, ինչը հանգեցնում է ծննդաբերության:
Այդ աշխատանքը զուգորդվում է արգանդի ուժեղ կծկումներով, ինչը հանգեցնում է ծննդաբերության:
Բեղմնավորումից մինչը ծնունդ
և հետագայում
մարդու զարգացումը դինամիկ է,
շարունակական և բարդ:
Այս զարմանալի պրոցեսի մասին
նորանոր բացահայտումները
ցույց են տալիս պտղային զարգացման
ճակատագրական ազդեցությունը
հետագա առողջության վրա:
Մարդու վաղ զարգացման մասին մեր պատկերացումների խորացման հետ միասին աճում է մեր առողջության մակարդակը
Մարդու վաղ զարգացման մասին մեր պատկերացումների խորացման հետ միասին աճում է մեր առողջության մակարդակը