Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİMİN BİYOLOJİSİ

.Türkçe [Turkish]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

The Embryonic Period (The First 8 Weeks)

Embryonic Development: The First 4 Weeks

Chapter 3   Fertilization

Biyolojik açıdan, "insanın gelişimi döllenme ile birlikte başlar," bu, bir kadın ile bir erkeğin her birinin kendine ait olan 23 kromozomu kendi üreme hücrelerini biraraya getirerek birleştirmesidir.

Bir kadının üreme hücresine yaygın olarak "yumurta" adı verilir fakat doğru terim oosit'tir.

Aynı şekilde, bir erkeğin üreme hücresi genellikle "sperm" olarak bilinir fakat tercih edilen terim spermatozoon'dur.

Bir oosit'in bir kadının yumurtalığından ayrılmasının ardından ovülasyon adı verilen süreç içinde, bu oosit ile spermatozoon yumurtalık tüplerinden birinin içerisinde birleşirler. Bu tüpler genellikle Fallop tüpleri olarak bilinir.

Yumurtalık tüpleri bir kadının yumurtalıklarını onun rahmine ya da dölyatağına bağlar.

Bunun sonucunda oluşan tek hücreli embriyoya zigot adı verilir, bu ise "birleşik ya da birbirine bağlı" anlamına gelmektedir.

Chapter 4   DNA, Cell Division, and Early Pregnancy Factor (EPF)

Zigota ait 46 kromozom benzeri olmayan bir durumu, yeni bir bireyin komple genetik kopyasının ilk baskısını temsil eder. Bu usta plan DNA adı verilen birbirine sıkıca kenetli moleküllerde yerleşik durumdadır. Bunların içerdiği talimatlar tüm vücudun gelişimine yöneliktir.

DNA molekülleri çift sarmal olarak bilinen birbirine sarılı bir çift merdiveni andırmaktadır. Bu merdivenin basamakları molekül çiftlerinden ya da guanin, sitozin, adenin ve timin adı verilen bazlardan oluşur.

Guanin çiftleri sadece sitozin ile, adenin ise sadece timin ile eşleşir. Her bir insan hücresinde yaklaşık 3 milyar adet bu baz çiftlerinden bulunur.

Tek bir hücrenin DNA'sında o kadar çok bilgi bulunmaktadır ki basılı kelimelerle ifade edilmesi halinde, sadece her bir bazın ilk harfinin sıralanması 1.5 milyondan fazla sayfalık bir metin yazılmasını gerektirecektir!

Ucuca sıralandığında, tek bir insan hücresindeki DNA 3 1/3 feet olarak ya da 1 metre olarak ölçülmektedir.

DNA'nın tümünü çözmemiz mümkün olsaydı, bir yetişkinin 100 trilyon hücresindeki DNA'lar 101 milyon km uzunluğundan daha fazla mesafeye uzanırdı. Bu mesafe dünyadan güneşe ve geriye 340 kez gidip gelecek kadar uzundur.

Döllenmeyi izleyen 24 ile 30 saat arasında, zigot ilk hücre bölünmesini tamamlar. Mitoz adı verilen bu süreçte, bir hücre ikiye, ikisi dörde bölünür ve bu böyle devam eder.

Döllenmenin başlamasından sonraki 24 ile 48 saat kadar bir süre içinde, hamileliğin bir hormonun saptanması ile teyidi mümkündür. Bu hormon annenin kanında bulunan "erken hamilelik faktörü"dür.

Chapter 5   Early Stages (Morula and Blastocyst) and Stem Cells

Döllenmeyi takip eden 3 ya da 4 güne kadar, embriyonun bölünen hücreleri küreye benzer bir şekil alır ve bu embriyoya morula adı verilir.

4 ya da 5 güne kadar, bu hücre topunun içinde bir oyuk oluşur ve embriyo bundan sonra blastosist adını alır.

Blastosist içindeki hücrelere iç hücre kütlesi adı verilir ve bunlar baş, vücut ve diğer yapıların oluşmasını sağlar. Bu yapılar gelişen insan için hayatidir.

İç hücre kütlesinin içindeki hücrelere embriyonik kök hücreler adı verilir çünkü bunların insan vücudunda bulunan 200'den fazla hücre türünün her birine dönüşme kabiliyeti vardır.

Chapter 6   1 to 1½ Weeks: Implantation and Human Chorionic Gonadotropin (hCG)

Yumurtalık tüpünden aşağı doğru indikten sonra, erken embriyo kendisini anne rahminin iç duvarına yerleştirir. Bu sürece implantasyon adı verilir. Döllenmeyi izleyen gün 6'dan itibaren başlar. Ve döllenmeden 10 ile 12 gün ardından sona erer.

Büyüyen embriyodan oluşan hücreler bir hormon üretmeye başlar. Bu hormona human chorionic gonadotropin ya da hCG adı verilir, Bu madde çoğu hamilelik testinde saptanan bir maddedir.

HCG annelik hormonlarını yönlendirir böylece normal menstrüasyon döngüsünü kesintiye uğratarak, hamileliğin devamını sağlar.

Chapter 7   The Placenta and Umbilical Cord

İmplantasyonun ardından, blastosistin çeperi üzerindeki hücreler plasenta adı verilen yapının bir bölümünün oluşmasını sağlar. Bu yapı annenin ve embriyonun dolaşım sistemleri arasında bir bağlantı işlevi görür.

Plasenta annenin vücudundaki oksijeni, besinleri, hormonları ve ilaçları gelişen insana taşır; tüm atıkları dışarı çıkarır; ve anne kanının embriyo ve fetüsün kanıyla karışmasını engeller.

Plasenta ayrıca hormon üretir ve embriyo ile fetüsün vücut ısılarını anneninkinin biraz üzerinde muhafaza eder.

Plasenta gelişen insan ile iletişim kurar bunu umblikal kordonun damarları aracılığıyla gerçekleştirir.

Plasentanın yaşam destekleme kapasitesi modern hastanelerdeki yoğun bakım üniteleri ile boy ölçüşebilmektedir.

Chapter 8   Nutrition and Protection

1 haftaya kadar, iç hücre kütlesindeki hücreler iki tabaka oluşturur. Bunlara hipoblast ve epiblast adı verilir.

Hipoblast yumurta kesesine dönüşür; Bu kese annenin besinlerini erken embriyoya ulaştırdığı yapılardan biridir.

Epiblast hücreleri ise amnion denilen bir zar oluşturur, bunun içinde embriyo ve daha sonra fetüs doğuma kadar gelişir.

Chapter 9   2 to 4 Weeks: Germ Layers and Organ Formation

Yaklaşık 2 1/2 haftaya kadar, epiblast 3 özel doku, ya da germ tabakalarını şekillendirir. Bu tabakalara ektoderm, endoderm, ve mezoderm adı verilir.

Ektoderm sayesinde çeşitli yapılar beyin, omurga, sinirler, deri tırnaklar, ve saç oluşur.

Endoderm ise solunum sisteminin iç tabakasını ve sindirim kanalını oluşturur ve çok önemli bazı organların bir bölümünü meydana getirir, karaciğer ve pankreas gibi.

Mezoderm kalbi, böbrekleri, kemikleri, kıkırdakları, kasları, kan hücrelerini, ve diğer yapıları oluşturur.

3 hafta içinde beyin 3 ana kısma ayrılır, bunlar ön beyin, orta beyin, ve arka beyindir.

Solunum ve sindirim sistemlerinin gelişimi de sürmektedir.

İlk kan hücrelerinin yumurta kesesinde ortaya çıkması ile birlikte, embriyo içinde kan damarları oluşur ve tübüler kalp ortaya çıkar.

Hemen ardından, hızla büyüyen kalp kendi içinde bölünerek ayrı odacıklar halinde gelişmeye başlar.

Kalp atışları döllenmeyi izleyen 3 hafta ve 1 gün sonra başlar.

Dolaşım sistemi işlevsellik kazanan ilk vücut sistemi ya da ilgili organlar grubudur.

Chapter 10   3 to 4 Weeks: The Folding of the Embryo

3 ve 4 hafta arasında, vücut planı ortaya çıkar. Zira bu dönemde beyin, omurga, ve embriyonun kalbi yumurta kesesinin yanında kolayca belirlenebilir.

Hızlı büyüme nispeten düz olan embriyonun kıvrılmasına neden olur. Bu süreçte yumurta kesesinin bir kısmı sindirim sisteminin dış tabakasına dahil olur ve göğüs ile karın boşluklarıda gelişen insanda oluşur.


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: