Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




ՆԵՐԱՐԳԱՆԴԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԿԵՆՍԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

.Հայերեն [Armenian]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

4 և 5 շաբաթների միջև ուղեղը շարունակում է իր արագ աճը և բաժանվում է 5 առանձին մասերի:

Գլուխը կազմում է սաղմի ամբողջ չափսի մոտ 1/3-ը:

Հայտվում են ուղեղային կիսագնդերը, որոնք աստիճանաբար վերածվում են ուղեղի ամենամեծ մասերի:

Ուղեղային կիսագնդերը ի վերջո ղեկավարելու են մտածելու, սովորելու ֆունկցիաները, հիշողությունը, խոսքը, տեսողությունը, լսողությունը, գիտակցված շարժումները և խնդիրների լուծումը:

Chapter 16   Major Airways

Շնչառական համակարգում առկա են աջ և ձախ հիմնական բրոնխային ցողունները, որոնք ի վերջո կմիացնեն տրախեան կամ շնչափողը թոքերի հետ:

Chapter 17   Liver and Kidneys

Ուշադրություն դարձրեք որովայնում մեծ լյարդին` զարկող սրտի կողքին:

Անփոփոխ երիկամները կկազմավորվեն 5 շաբաթին մոտ:

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

Դեղնուցապարկը պարունակում է վաղ վերարտադրողական բջիջներ, որոնք կոչվում եմ սաղմնային բջիջներ: 5 շաբաթին մոտ այս սաղմնային բջիջները կտեղափոխվեն վերարտադրողական օրգանների մեջ` երիկամներին կից:

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

5 շաբաթին մոտ սաղմի մոտ կզարգանան նաև ձեռքերի թաթերը, և աճառները կսկսեն ձևավորվել 5 ու կես շաբաթին մոտ:

Այստեղ տեսնում ենք ձախ ձեռքի թաթը և դաստակը 5 շաբաթ և 6 օր անց:

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

6 շաբաթին մոտ ուղեղային կիսագնդերը աճում են անհամաչափ, ավելի արագ, քան ուղեղի այլ հատվածները:

Սաղմը սկսում է անել ինքնաբերական և ակամա շարժումներ: Այսպիսի շարժումները անհրաժեշտ են նորմալ նյարդամկանային զարգացման համար:

Բերանի շրջանին դիպչելը սաղմին ստիպում է ակամա ետ քաշել գլուխը:

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

Սկսում է ձևավորվել արտաքին ականջը:

6 շաբաթին մոտ, լյարդում սկսում են ձևավորվել արյան բջիջները, որտեղ արդեն առկա են լիմֆոցիտները: Արյան այս տեսակի սպիտակ բջիջները իմուն համակարգի կենտրոնական մասն են կազմում:

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

Ստոծանին` շնչառական հիմնական մկանը, հիմնականում կազմավորվում է 6 շաբաթին մոտ:

Աղիքների մի մասը այժմ ժամանակավորապես դուրս է գալիս պորտալարից: Այս նորմալ պրոցեսը, որը կոչվում է ֆիզիոլոգիական ճողվածքի առաջացում, տեղ է ազատում որովայնում զարգացող այլ օրգանների համար:

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

6 շաբաթում ձերքերի թաթերը դառնում են մի փոքր ավելի տափակ:

Պրիմիտիվ ուղեղային ալիքները գրանցվում են արդեն 6 շաբաթ և 2 օրից:

Chapter 24   Nipple Formation

Պտուկները առաջանում են իրանի կողքերին, իսկ քիչ անց զբաղեցնում իրենց վերջնական տեղը կրծքի առաջնամասում:

Chapter 25   Limb Development

6 ու կես շաբաթին մոտ ակնհայտ են դառնում արմունկները, մատները սկսում են բաժանվել, և նկատվում են ձեռքերի շարժումներ:

Ոսկորների ձևավորումը, որը կոչվում է ոսկրացում, սկսվում է կլավիկուլայում, կամ անրակում, և վերին ու ստորին ծնոտներում:

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

7 շաբաթին մոտ նկատվել է զկրտոց:

Այժմ նկատվում են ոտքերի շարժումները` վախին արձագանքելու հետ միասին:

Chapter 27   The Maturing Heart

Հիմնականում ավարտուն տեսք է ստանում 4-խոռոչանի սիրտը: Սիրտը այժմ զարկում է միջինը 167 անգամ մեկ րոպեում:

Սրտի էլեկտրական ակտիվությունը, գրանցված 7 ու կես շաբաթում, ցույց է տալիս չափահասին բնորոշ ալիքային պատկեր:

Chapter 28   Ovaries and Eyes

Իգական սերի մոտ ձվարանները երևում են 7 շաբաթին մոտ:

7 ու կես շաբաթին մոտ աչքի պիգմենտավորված թաղանթը պարզ երևում է, և կոպերը սկսում են արագորեն աճել:

Chapter 29   Fingers and Toes

Ձեռքի մատները անջատ են, իսկ ոտքի մատները միացված են միայն հիմքի մոտ:

Այժմ կարող են իրար մոտենալ ձեռքերը, ինչպես նաև ոտքերը:

Առկա են նաև ծնկան հոդերը:

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

8 շաբաթին մոտ ուղեղը խիստ բարդանում է և կազմում է սաղմի մարմնի կշռի մոտ կեսը:

Աճը շարունակվում է արտակարգ ձևով:

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

8 շաբաթին մոտ սաղմերի 75%-ի մոտ նկատվում է աջ ձեռքի գերիշխում: Մնացած մասի մոտ դա հավասարապես բաժանվում է ձախ ձեռքի գերիշխման և առանց նախապատվության միջև: Սա աջ կամ ձախ ձեռքի վարքագծի ամենաառաջին վկայությունն է:

Chapter 32   Rolling Over

Մանկաբուժական դասագրքերում նշվում է, որ «շուռ գալու» ւնակությունը առաջանում է ծնվելուց 10-ից 20 շաբաթ հետո: Սակայն այս տպավորիչ կոորդինացիան ցուցադրվում է շատ ավելի վաղ` ցածր ձգողականության միջավայրում` հեղուկով լի ամնիոտիկ պարկում: Նորածինները չեն կարողանում շրջվել միայն այն պատճառով, որ չունեն բավականաչափ ուժ, որը անհրաժեշտ է արգանդից դուրս ավելի մեծ ձգողականության ուժը հաղթահարելու համար:

Սաղմը դառնում է ավելի աշխույժ այս ժամանակահատվածում:

Շարժումները կարող են լինել դանդաղ կամ արագ, եզակի կամ կրկնվող, ինքնաբերական կամ ակամա:

Գլխի պտույտները, վզի ձգումը, ձեռք-երես շփումը կատարվում են ավելի հաճախ:

Սաղմին դիպչելը առաջացնում է շլդեցում, ծնոտի շարժումներ, բռնելու ժեստեր և ոտնամատի ցցում:

Chapter 33   Eyelid Fusion

7 և 8 շաբաթների միջև, վերին և ստորին կոպերը արագորեն աճում են աչքի շուրջը և մասնակիորեն համաձուլվում են:

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

Չնայած արգանդում օդ չկա` սաղմը 8 շաբաթին մոտ ցուցադրում է ընդմիջվող շնչառական շարժումներ:

Այդ ժամանակ արդեն երիկամները մեզ են արտադրում, որը արտազատվում է ամնիոտիկ հեղուկի մեջ:

Արական սաղմերում զարգացող ամորձիները սկսում են արտադրել և արտազատել տեստոստերոն:

Chapter 35   The Limbs and Skin

Վերջույթների ոսկորները, հոդերը, մկանները, նյարդերը և արյան անոթները շատ նման են չափահասներին:

8 շաբաթին մոտ էպիդերմիսը, կամ արտաքին մաշկածածքը, վերածվում է բազմաշերտ թաղանթի` կորցնելով իր թափանցիկության մեծ մասը:

Բերանի շուրջը մազերի առաջացման հետ մեկտեղ, աճում են հոնքերը:

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

8 շաբաթը հանդիսանում է սաղմնային շրջանի ավարտը:

Այս ժամանակահատվածում, մարդու սաղմը միաբջիջից վերածվում է մոտ 1 բիլիոն-բջջայինի, ինչը կազմում է 4000-ից ավելի տարբեր անատոմիական կառուցվածքներ:

Սաղմը այժմ ունի չափահասին հատուկ ավելի քան 90% կառույցներ:


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: