Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




प्रसूतिपूर्व विकासाचे जीवशास्त्र

.मराठ [Marathi]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

चार व पाच आठवडयामध्ये मेंदूचा गतिमान विकास सुरू असतो आणि तो पाच सुस्पष्ट हिश्श्यात विभाजित होतो.

मस्तक गर्भाच्या एकूण आकाराच्या १/३ असते.

अग्रभागी अर्द्धगोलार्द्ध दिसू लागतात, ते हळूहळु मेन्दूचे सर्वात मोठे हिस्से बनतात.

अग्रभागीय अर्द्धगोलार्द्ध द्वारा नियंत्रित कार्यात विचार करणे, शिकणे, स्मृती, बोलणे, दृष्टी ऐकणे, स्वैच्छिक हालचाली, आणि समस्या सोडवणे यांचा समावेश होतो.

Chapter 16   Major Airways

श्वसन संस्थेत उजवे व डावे फुफुस उपस्थित असते. आणि श्वसन संस्था परिणामतः वायुनलिका किंवा श्वासनालिकेला फुफ्फुसांशी जोडेल.

Chapter 17   Liver and Kidneys

स्पंदणाया हृदयाच्या बाजूला पोटातील पोकळी व्याप्त करणारे मोठे यकृत पहा.

स्थायी किडन्या पाच आठवडयानंतर दिसू लागतात.

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

चर्बीच्या पिशवीत प्रारंभीक पुनरुत्पादक पेशी असतात त्यांना जर्म पेशी म्हणतात. पाच आठवडयानंतर या जर्म पेशी किडन्यांचे बाजूला असणार्या पुनरुत्पादक अवयवांमद्दे स्थानांतरित होतात.

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

पाच आठवडयांनंतर, गर्भ हाताचे तळवे विकसीत करतो आणि ५ १/२ आठवडयानंतर मृदू अस्थिंच्या निर्मितीस प्रारंभ होतो.

येथे आपण डाव्या हाताचा तळवा आणि पाच आठवडे व सहा दिवसांनंतरचे मनगट पहतो.

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

सहा आठवडयांनंतर मेंदूंचे अग्रभागिय अर्द्धगोलार्द्ध मेंदूंच्या अन्य हिश्श्यांपेक्षा अधिक प्रमाणात विकसीत होतात.

गर्भ उत्स्फूर्त आणि प्रतिक्षिप्त क्रिया करण्यास सुखात करतो. सामान्य मज्जा-स्नायु विकास प्रेरित करण्या करिता अशा हालचाली आवश्यक आहेत

तोंडाच्या भागाला स्पर्श केल्यास गर्भ त्याचे मस्तक प्रतिक्षिप्त क्रियेने मागे घेतो.

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

बाह्य कानास आकार येण्यास सुरवात होते.

सहा आठवडया नंतर यकृतात रक्तपेशीची निर्मिती होऊ लागते तिथे आता लिम्फोसाइट हजर असतात. या प्रकारच्या श्वेत रक्त पेशी रोगप्रतिकारक शक्तिचा विकास करण्याकरिता महत्वपूर्ण असतात.

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

श्वसना करिता उपयुक्त असणार्या प्राथमिक स्नायु, डायफ्रॉमची, निर्मीती सहा आठवडयानंतर होते.

आंतडयाचा हिस्सा आता अल्पकालाकरिता गर्भनलिके मध्ये सरकतो. कायिक आंत्रवृद्धि म्हणवणार्या या सामान्य प्रक्रियेमुळे अन्य वाढणाया अवयवांकरिता पोटात जागा होते.

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

सहा आठवडयानंतर हाताच्या तळव्यात थोडा सपाटपणा येऊ लागतो.

मेंदुतील लहरी सहा आठवडे व दोन दिवस एवढया लवकर नोंदल्या गेल्या आहेत.

Chapter 24   Nipple Formation

छातीच्या पुढील बाजुला त्यांच्या अंतिम स्थानी पोहचण्याच्या थोडे आधी कमरेच्या बाजूला स्तनाग्र प्रकट होतात.

Chapter 25   Limb Development

६ १/२ आठवडयानंतर कोपर स्पष्ट होतात बोटे सुटी होण्यास सुरवात होते आणि हाताच्या हालचाली दिसु लागतात

कण्ठास्थी किंवा गळपहीचे हाड आणि वरच्या व खालच्या जबडयाच्या हाडापासून, हाडेतयार होण्याच्या ऑसीफिकेशन प्रक्रीयेची सुरवात होते.

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

सातव्या आठतडयानंतर उचक्या पाहण्यात आल्या आहेत.

आता दचकण्याच्या प्रतिसादासह पायाच्या हालचाली दिसू लागतात.

Chapter 27   The Maturing Heart

चार कप्प्यांचे हृदय बहुतांशी पूर्ण आहे. हृदय आता सरासरी प्रति मिनट १६७ वेळा स्पंदित पावते.

७ १/२ आठवडयानंतर नोंदलेल्या हृदयाच्या विद्युत-क्रिया प्रौढांप्रमाणेच तरंगाकृती दर्शवतात.

Chapter 28   Ovaries and Eyes

स्त्रीयांमधे, सात आठवडयानंतर अंडकोष ओळखू येतात.

७ १/२ आठवडयानंतर डोळयातील रंगीत नेत्रपटल सहजपणे दिसतो आणि पापण्या झपाटयाने वाढू लागण्यास सुरवात होते.

Chapter 29   Fingers and Toes

बोटे स्वतंत्र आहेत आणि टाचा फक्त तळभागाशी जोडलेल्या असतात.

आता हात आणि पायसुद्धा जुळू लागतात.

गुडध्याचे सांधे सुद्धा उपस्थित आहेत.

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

आठ आठवडयानंतर मेंदू खूपच विकसीत झालेला असतो आणि गर्भाच्या एकूण शारीरीक वजनाच्या जवळजवळ अर्धे वजन त्याचे असते.

वाठ झपाट्याने सुरू असते.

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

आठ आठवडयानंतर, ७५ टक्के गर्भाचा उजवा हात अधिक कार्यशील दिसतो प्रभाव दर्शवतात. डाव्या हाताचा प्रभाव आणि क्रियाशीलतेचा अभाव यामध्ये शेष समानरील्या विभाजीत असतात. उजव्या वा डाव्या हाताच्या क्रियाशीलतेचा हा पहिला पुरावा आहे.

Chapter 32   Rolling Over

बालरोग विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकानूसार लोळण्याच्या क्षमतेची सुरवात जन्मानंतर 10 ते 20 आठवडयानंतर होते. तथापी हे प्रभावी सुसुत्रीकरण द्रव भरलेल्या गर्भावरणाच्या पिशवीच्या अल्प गुरुत्वाकर्षणाच्या पर्यावरणात लवकर दिसू लागते. गर्भाशयाच्या बाहेरील उच्च गुरुत्वाकर्षणावर मात करण्यासाठी आवश्यक असलेल्या शक्तिचा अभाव नवजातास घरंगळण्यापासून रोखतो.

या कालावधीत गर्भ शारीरीकट्टषटया अधिक क्रियाशील होतो.

हालचाली मंद वा गतीमान, एखाद्या वेळेस वा वारंवार, स्वयंस्फूर्त वा प्रतिक्रियात्मक असू शकतात.

डोक्याचे गोल घूमणे, मानेचे लांब होणे आणि हाताचा चेहर्यास स्पर्श होणे या क्रिया वारंवार होतात.

गर्भास स्पर्श केल्यास कटाक्ष करणे, जबडयाच्या हालचाली, पकड करण्याच्या हालचाली, आणि टाचा हलविणे या क्रिया होतात.

Chapter 33   Eyelid Fusion

7 व्या व 8 व्या आठवडयांच्या दरम्यान, वरच्या व खालच्या पापण्या डोळयांवर भराभर वाढतात व एकमेकांशी थोडया थोडया जुळलेल्या असतात.

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

जरी गर्भाशय निर्वात असतो आठव्या आठवडयानंतर गर्भ अधूनमधून श्वसन क्रिया दर्शवणार्या हालचाली करतो.

आता किडन्या मूत्र तयार करू लागतात जे गर्भाया आवरणाच्या द्रवात सोडते जाते.

पुरुष गर्भांचे विकसनशील अंडकोष टेस्टोस्टेरॉन तयार करण्यास व सोडण्यास सुरवात करतात.

Chapter 35   The Limbs and Skin

हाडे, सांधे, स्नायू, मज्जातंतु आणि अवयवांच्या रक्तवाहीन्या प्रौढांप्रमाणेच दिसतात.

आठ आठवडयानंतर बाह्यत्वचा बहुस्तरीय आवरण बनते व तीची पारदर्शिता खूपच कमी होते

चेहर्याभोवती केस प्रकट होत असतांनाच भुवया विकसीत होतात

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

आठ आठवडयांत भ्रुण कालावधी पूर्ण होतो.

या कालावधीत मानवी गर्भ एकापेशी पासून जवळजवळ एक अरब पेशींएवढा वाढतो जो ४००० पेक्षा अधिक, विशिष्ट शारीरिक संरचना धारणा करतो.

गर्भात आता प्रौढांच्या अवयवांच्या ९० टकयांपेक्षा जास्त संरचना असतात.


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: