Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




БИОЛОГИЯИ РИВОҶЁБИИ ПЕШ АЗ ТАВАЛЛУД

.Тожик [Tajik]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

Дар байни ҳафтахои 4 ва 5 майна рушди худро идома медиҳад ва ба 5 қисми намудоршаванда тақсим мешавад.

Сари ҳомила тақрибан 1/3 қисми тамоми ҳаҷми ҷанинро ташкил медиҳад.

Нимкураҳои мағзи сар падид меоянд ва тадриҷан ба қисмҳои калонтарини майнаи сар табдил меёбанд.

Бо гузашти вақт функсияҳо тавассути нимкураҳои мағзи сар идора карда мешаванд; ба ин функсияҳо фикрронӣ, омӯзиш, хотира, нутқ, биноӣ, шунавоӣ, ҳаракатҳои озод ва ҳалли муаммоҳо дохил мешаванд.

Chapter 16   Major Airways

Дар системаи органҳои нафаскашӣ пояҳои асосии росту чапи бронхаҳо мавҷуданд, ки бо гузашти вақт трахеяро ёхуд гулӯи нафаскаширо бо шуш мепайванданд.

Chapter 17   Liver and Kidneys

Дар ёд дошта бошед, ки ҷигари массившуда, ки холигоҳи шикамро пур мекунад ба дили таппанда бисёр наздик аст.

Гурдаи доимӣ дар 5 ҳафта пайдо мешаванд.

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

Дар зардхалтаи тухм ҳуҷайраҳои барвақти худафзо хастанд, ки ҳуҷайрахои пушт номида мешаванд. Ба ҳафтаи 5 расида, ин ҳуҷайраҳои ҳомила ба сӯи аъзои репродуктивӣ, ки дар атрофи гурдаҳо ҷойгир шуда-анд, ҳаракат мекунанд.

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

То муддати 5 ҳафта дар ҳомила кафи даст ривоҷ меёбад, аммо шаклёбии пай то 5 1/2 ҳафта оғоз меёбад.

Дар ин ҷо мо дар 5 ҳафтаю 6 рӯз кафи чап ва банди дастро дида метавонем.

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

Дар муддати то 6 ҳафта нимкуреҳои майнаи сар ба таври номутаносиб нисбат ба аҷзои дигари майна зудтар ривоҷ меёбад.

Ҷанин ба ҳаракатхои озод ва рефлексии худ шурӯъ мекунад. Чунин ҳаракатҳо барои мӯътадил водор сохтан ҷиҳати корбурди меъёрии асабҳову мушакҳо заруранд.

Ҳангоми соҳаи даҳонро даст задан ҷанинро водор мекунад ба таври рефлексӣ сарашро такон бидиҳад ё ақиб кашад.

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

Гӯшҳои беруна ба шаклёбӣ оғоз мекунад

То 6 ҳафта шаклёбии ҳуҷайраи хунгузар дар ҷигар ба амал меояд, ки акнун он дорои лимфоситҳо мебошад. Ин типи гемотсити сафед қисми калидии системаи иммунии ривоҷёбанда ба шумор меояд.

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

Диафрагма, мушаки асосӣ, ки ҳангоми нафаскашӣ ба кор мераванд, умдатан то 6 ҳафта шакл мепазиранд.

Як қисми рӯда акнун ба ресмончаи ноф муваққатан барҷаста намоён мешавад. Ин ҷараёни нормалӣ пайдоиши физиологии чурраи ноф номида мешавад ва барои органҳои дигари ривоҷёбанда дар холигоҳи шикам ҷойи холӣ фароҳам меоварад.

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

Дар поёни ҳафтаи 6 кафҳои даст ба таври нозук ҳамвор гашта ривоҷ меёбанд.

Ба кор пардохтани майна дар 6 ҳафтаву 2 рӯз ба қайд гирифта шудааст.

Chapter 24   Nipple Formation

Ба зудӣ пеш аз он ки дар ҷойи муқаррарии худ дар пешсандуки сина ҷойгир шаванд, пистонакҳо ба зудӣ аз ҳар ду ҷониб ба дарозои бадан падид меоянд.

Chapter 25   Limb Development

Зарфи 6 1/2 ҳафта устухонҳои чанбари гардан шакл меёбанд, ки он шахшавӣ номгузорӣ шудааст, ҳамчунон айни ҳамин ҳолатро устухонҳои тагманаҳу ҷоғҳои поёниву болоӣ аз сар мегузаронанд.

Аклёбии устухонҳо, ки шахшави- ном дорад, дар ҳудуди чанбари гардан, инчунин, боламанаҳ-у тагманаҳ шурӯъ мешавад.

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

Ҳиқичоқ дар ҳафтаи 7 мушоҳада шудааст.

Акнун ҳаракати пойҳоро ҳамзамон бо вокунишҳои стартӣ (оғозӣ) метавон пай бурд.

Chapter 27   The Maturing Heart

Шаклгирии дили 4 камерадор асосан ба охир мерасад. Ба ҳисоби миёна дил акнун 167 маротаба дар як дақиқа мезанад.

Фаъолияти электрикии дил дар муддати 7 1/2 ҳафта ба қайд гирифта шудааст ва он манзараи мавҷомезро, ки ба одамони калонсол хос аст, нишон медиҳад.

Chapter 28   Ovaries and Eyes

Дар занон тухмдон дар поёни ҳафтаи 7 ҷудо шуда меистад.

Ҳангоми 7 1/2 ҳафта чашмони ретинадори ранголуд ба таври барҷаста намоён мешавад, пилкони чашм давраи рушди босуръатро шурӯъ мекунанд.

Chapter 29   Fingers and Toes

Ангуштони даст аз ҳамдигар ҷудо мешаванд, ангуштони по танҳо дар қисми поёнӣ.

Дастон акнун метавонанд хам бишаванд, худи ҳамин ҳолат бо поҳо низ рӯй медиҳад.

Пайвандҳои зону низ ба чашм мерасанд.

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

Дар поёни ҳафтаи 8 мағзи сар ба даражаи баланд ривоҷ меёбад ва қариб нисфи вазни пурраи бадани ҳомиларо ташкил мекунад.

Рушди ҷанин бо суръати баланд давом мекунад.

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

Дар зарфи ҳафтаи 8, 75 фоизи ҳомила бартарияти дасти ростро нишон медиҳад. қисми боқимонда як хел тақсим мешавад, миёни ривоҷёбии самти чап баробар тақсим шуда ва ҳечгуна бартарӣ рӯй намедиҳад. Ин аст исботи аз ҳама барвақттарини ҳаракатҳои ростҷониба ва ё рафтори чапҷониба.

Chapter 32   Rolling Over

Китобҳои дарсии табобати кудакон пайдоиши лаёқати "якпаҳлу гаштан" - ро тавсиф мекунанд, ки он давраи аз 10 то 20 ҳафтаи баъд аз таваллудро дарбар мегирад. Аммо ин ҳамоҳангсозии муассир каме пештар рӯй медиҳад, алтаи амниотикӣ бо моеъ пур шудааст ва ин дар муҳити кашиши заиф рӯй медиҳад. Танҳо набудани қувваи зарурӣ барои бартараф намудани қувваи пурзӯри гравитатсия дар берун аз бачадон навзодонро аз якпаҳлӯ шудан эмин нигоҳ медорад.

Ҷанин дар ин вақт боз ҳам аз лиҳози ҷисмонӣ фаъолтар мегардад.

Ҳаракатҳо мумкин аст оҳиста ва ё зуд-зуд, якка-якка ё мунтазам такроршаванда, озод ва ё рефлексӣ ба амал оянд.

Чарх задани сар, хамшавии гардан ва расондани дастон ба рӯй зуд-зуд ба амал меоянд.

Агар ба ҷанин дастрасонӣ ба амал ояд дар ин сурат чашмони ҳомила нимпӯш мегарданд, ҳаракати даҳон, ҳаракати нигоҳдоранда ва такони ангуштони пой рӯй медиҳад.

Chapter 33   Eyelid Fusion

Дар мобайни ҳафтаи 7 ва 8 пилкони боло ва поёнии чашмон дар атрофи чашм зуд калон мешаванд ва ба якдигар нимма мечаспанд.

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

Ҳарчанд дар дохили бачадон ҳеҷ гуна ҳаво вуҷуд надорад, аммо бо вуҷуди ин ҷанин дастгоҳи нафаскашни канда-кандаро зарфи ҳафтаи 8 нишон медиҳад.

Дар ин вақт гурдаҳо пешоб хориҷ мекунанд, ки он ба моеъи амниотикӣ рафта мерезад.

Дар ҷанинҳои мардона объекти ривоҷёбанда дар баробари пешоб тестостеронро низ хориҷ мекунад ва ҷудо мекунад.

Chapter 35   The Limbs and Skin

Устухонҳо, рагу пайҳо, мушакҳо, асабҳо ва рагҳои хунгузари ба мисли одамони калонсол монанд мешаванд.

То ҳафтаи 8 эпидерма, ёки пӯсти берунааш ба мембранаи бисёрқабата бармегардад ва шаффофии худро гум мекунад.

То пайдо шудани мӯйҳо дар атрофи даҳон абрувон низ мерӯянд.

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

Бо гузашти 8 ҳафта давраи инкишофи ҷанин ба поён мерасад.

Дар ин марҳала ҷанини инсон аз як ҳуҷайра рӯида ба 1 миллиард ҳуҷайра меафзояд, ки онҳо бештар аз 4,000 созмонҳои ба назар намоёни анатомикиро ташкил медиҳанд.

Дар ин вақт ҳомила ба бештар аз 90% созмонҳое, ки дар одами калонсол дида мешавад, доро мегардад.


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: