Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




جنم کان اڳ وڪاس جي جیو- ودیا

.سندھی [Sindhi]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

The Fetal Period (8 Weeks through Birth)

Chapter 37   9 Weeks: Swallows, Sighs, and Stretches

‏گرڀ جو مدو جنم تائین جاري رھي ٿو

‏نائین ھفتي ۾ آگوٺو چُسڻ جي شروعات ٿئي ٿي ‏گرڀ ھاٹي ٿیلھيءَ جو پاٹي ڳیھڻ لڳي ٿو

‏گرڀ ھاٹي پداسٿ جو احساس ڪري سگھي ٿو ‏مٿي کي اڳیان پٺیان ھلائي سگھي ٿو ‏ڄاڙي کولي ۽ بند ڪري ٿو ڄڀ ڦھلائي ٿو، تڏو ساہ کٹي ٿو کَرَ موڙي سگھي ٿو

‏چھري، ھٿ جي تِرین جون نسون ‏۽ پیرن جون تریون جون نسون ھلڪو ڇھاءُ محسوس ڪن ٿیون۔

‏"جڏھن بہ پیرن جي تريءَ کي ڪیرُ چھي ٿو" ‏گرڀ ھاٹي سٿر ۽ گوڏا موڙي ٿو ۽ پیرن جون آڱریون موڙي سگھي ٿو

‏اکین جون پنبٹیون ڀوریون ڀند آھن۔

‏گلي ۾، آواز جي ېنڌي ظاھر ٿیڻ مان ‏شروعات ٿئي ٿي گلي جي وڪاس جي

‏گرڀ ۾ ڌيءَ آھي تہ ېچیداني ڏسڻ ۾ ٿي اچي ‏۽ اڌ اُسریل جنسیاتي جیو خانا یعني اوُ گونیا ‏انڊیدانيءَ ۾ ٺھڻ ٿا لڳن

‏ېاھریون اندریون ظاھر ٿین ٿیون ‏پوءِ مرد جون یا زائغان جون

Chapter 38   10 Weeks: Rolls Eyes and Yawns, Fingernails & Fingerprints

‏نائین ۽ ڌھین ھفتي ۾ زبردست وڪاس ٿئي ٿو ‏۽ بدن جو وزنُ پنچھتر سیڪڙي کان وڌیڪ وڏي ٿو

‏ڏھین ھفتي ۾، مٿین پنبٹي ۾ ترغیب سان ‏اکیون ھیٺ جھُڪن ٿیون

‏گرڀ اوېاسي ٿو ڏئي ۽ اڪثر وات کولي ۽ بند ٿو ڪري

‏کھٹي ڀاڱي گرڀ ساڇو آڱوٺو چوسِنِ ٿا

‏ناڙي اندر آنوڙن جا کجھہ حِصا ‏پیٿ جي خال طرف واپس موٽِن ٿا

‏گھٹي ڀاڱي ھڏن ۾ ھڏا ٺھڻ جي پرڪریا جاري آھي

‏ھٿن ۽ پیرن جي آڱريُن جاننھن ظاھر ٿیڻ لڳن ٿا۔

‏گرڀ ڌارڻ کان ڌہ ھفتا پوءِ آڱریُن جا نشان ظاھر ٿین ٿا ‏اِھي نشان سڄي عمر سڃاٹپ جي ڪم اچن ٿا

Chapter 39   11 Weeks: Absorbs Glucose and Water

‏یارھین ھفتي تائین ‏نڪ ۽ چپ ٺھي تیار ٿین ٿا ‏سریر جي ېین ڀاڱن وانگر ‏اُنھن جي بناوت پڻ بدلجي ٿي انساني وڪاس جي ‏ھر منزل تي

‏آنوڙا ھاٹي حذف ڪن ٿا گلو ڪوس ۽ ڀاٹي ‏جیڪو گرڀ پیئي ٿو

‏جیتوٹیڪ ېار جي جنس طيءَ ٿي ویندي آھي ‏گرڀ ڌارڻ وقت ‏ېاھریون اِندریون ھاٹي ‏ڏسي سگھجن ٿیون ‏تہ ڇوڪرو آھي یا ڇوڪري

Chapter 40   3 to 4 Months (12 to 16 Weeks): Taste Buds, Jaw Motion, Rooting Reflex, Quickening

‏یارھین ۽ ېارھین ھفتي ۾ ‏گرڀ جو وزنُ لڳ ڀڳ سٺ سیڪڙو وڌي ٿو

‏ېارھن ھفتن ۾ پورو ٿئي ٿو ٽیون حصو ‏گرڀ جي مدي جو

‏مُختلف سوادن جون تنتي ڇڙیون وات جي اندر پئدا ٿین ٿیون
‏جنم وقت، سواد جون تنتون رھندیون رڳو ‏ڄڀ ۽ وات جي کاڪِڙي ۾

‏آنڊن جي حرڪت شروع ٿئي ٿي ېارھین ھفتي ۾ ‏۽ اٽڪل ٦ ھفتا جاري رھي ٿي

‏گرڀ ۽ نئین ٺھیل وڏي آنڊي مان نڪتل پھرئین اخراج کي ‏ڏسِڙو چئبو آھي ‏جیڪو ٺھیل آھي ‏ھاضمي جي رسُنِ ‏پروٽین ۽ مُئلن جیو خانن مان ‏جیڪي ھاضمي واري سرشتي ېاھر ڪڍیا آھن

‏ېارھَین ھفتي ۾ مٿین عضون جي ڊیگھہ ‏سڄي سریر جي مقدار پٽاندڙ وڌي آھي ‏ھیٺین عضون کي ‏پوري وڪاس ۾ وڌیڪ وقت لڳندو آھي

‏ڪياڙي ۽ متي جي تاروُنءَ کي ڇڏي ‏گرڀ جو باقي سڄو سرير ھلڪي ڇُھاوَتي رد عمل ڏئي ٿو

‏جنس متعلق وڪاس جو فرقُ ‏پھريون ڀيرو ظاہر ٿئي ٿو ‏مثال طور گرڀ ۾ ڌيءَ کاڌيءَ جي چرپر وڌيڪ ٿي ڪري ‏بنِسبت پُت جي

‏اڳ۾ ڌنل انگُ ھٽائڻ جي رد عمل کان اُلٿو ‏وات ويجھو چُھڻ سان ‏گرڀ ڇھاوَ طرف مڙي ٿو ۽ وات کولي ٿو ‏اِن، وٽ کي چئجي ٿو بنياد جو رد عمل ‏۽ اھو جنم کا نپوءِ بہ قائم رھي ٿو ‏اِن سان نئين ېار کي کيرُ ڌائِڻ وقت ‏ماءُ جون يا پنھنجون بوُنڊيون ڳولھڻ ۾ مدد ملي ٿي۔

‏چھرو پڪوٿيڻ ٿو لڳي ‏جو چرېي ڪٺي ٿئي ٿي ۽ ڳٽن کي پري ٿي ‏ڏند وڌڻ شروع ٿاڪن،

‏پندرھين ھفتي، رتُ ٺاھيندڙ بنيادي جيو خانا ظاھر ھر ٿين ٿا ‏۽ ھڏن جي پاٹين ۾ وڌن ٿا ‏گھٹي ڀاڱي رت جا جُزا اُتي ٺھن ٿا۔

‏جيتو ٹيڪ گرپ ۾ چھین ھفتي چرپر شروع ٿئي ٿي ‏پر گرڀوتي عورت پھرين چرپر محسوس ڪري ٿي ‏چوڌھين ۽ ارڙھين ھفتي وچ۾ ‏روايتي طور اِن گھٽنا کي ساہ پوڻ چئجي ٿو

Chapter 41   4 to 5 Months (16 to 20 Weeks): Stress Response, Vernix Caseosa, Circadian Rhythms

‏سورھين ھفتي ۾ ھڪ سُئي ‏گرڀ جي پيٽ ۾ گھُسائڻ سان ‏ھارمون تي زور پوي ٿي ‏ېہ ھارمون نڪرن ٿا ‏نورا ڊرينلائين ‏نوري پنفرائين جيڪي رت ۾ داخل ٿين ٿا۔ ‏نوان ڄاول ېار توڙي وڏا ساڳيو رد عمل ڌين ٿا ‏سئي ٽنبڻ تي

‏ساہ جي سرشتي ۾ ‏ساہ نلين جو ڄار بلڪل تيار آھي۔

‏بچاءُ ڪندڙ سفيد پدارٿ ‏جنھن کي ورنڪِس ڪاسيِئوسا سڏ جي ٿو ‏ھاٹي گرڀ جي چوُڌاري ويڙھيو پيو آھي ‏اھو پدارٿ بچائي ٿو چمڙيءَ کي ‏گرڀ جي پاٹيءَ جي ‏خارش کان

‏اُٹويھين ھفتي کانوني گرڀ جي چُرپر، ساہ جي ڪِريا ‏۽ دل جي ڌڙڪن شروع ٿئي ٿي روز جي بنياد تي ‏جنھن کي سِرڪا دين تالُ سڏجي ٿو

Chapter 42   5 to 6 Months (20 to 24 Weeks): Responds to Sound; Hair and Skin; Age of Viability

‏ويھن ھفتن ۾ ‏ېڌڻ جو عضرو وڌي ‏بالغ ماپ جو ٿئي ٿو ‏جيڪو، پوريِءَ ريت و ڪاس ڪيل ‏اندرئين ڪن اندر ھجي ٿو ‏تڏھن کانوٺي ‏گرڀ ھاٹي ‏گھٹن آوازن تي رد عمل ڌئي ٿو

‏وار وڙڻ ٿا لڳن کوپريءَ تي

‏چمڙيءَ جاسڀ تہ ۽ بناوتون مؤجود آھن۔ ‏جنھن ۾ وارن جون ٿيلھيون ۽ غدوُد شامل آھن

‏گرپ ڌارڻ ڪرڻ کانپوءِ ايڪويھين کان ېاويھين ھفتي ۾ ‏ڦڦڙن ۾ ساہ کٹڻ جيِ ڪجھہ طاقت اچي ٿي ‏اِن کي چئبو آھي جالي سگھڻ جي عمر ‏ڇاڪاڻ تہ گرڀ کان ېاھر زندہ رھڻ ‏ممڪن بٹجي ٿو ڪن گرڀن لاءِ ‏ڊاڪٽري وڌيا ۾ انيڪ ڪاميابين سان ‏ممڪن بٹيو آھي وقت کان اڳ ڄاول ېار کي ‏زندہ رکڻ

Chapter 43   6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and Taste

‏چوويھين ھفتي ۾ اکيون کلن ٿيون ‏۾ گرڀ ۾ ھاٹي اک ڇنبڻ ڌسي سگھجي ٿو۔ ‏اوچتو ۽ تيز آوازن تي ‏اھو اد عمل گرڀ جي ڌيءَ ۾ جلد پئداٿئي ٿو

‏ڪيترن کوجنا ڪنڙن ڏنو آھي تہ وڌي آواز جي اثر جو ‏گرڀ جي صحت تي بُرواثر پئجي سگھي ٿو ‏ترت پوندڙ اٽرن ۾ ‏لنبي عرصي تائين تڪڙي دل جي ڌڙڪن ‏گرڀ جو وڌيڪ پاٹي پيئڻ ۽ وھنوار ۾ اوچتي تبديل ‏لنبي عرصي جي ممڪن اثرن ۾ شامل آھي ېوڙو ٿيڻ

‏گرڀ جي ساہ کٹڻ جي رفتار ايتري وڌي سگھي ٿي ‏جو منٽ ۾ دفعا ساہ کٹڻ ۽ ڇڏڻ

‏گرڀ جي ٽين ٽہ ماھيءَ دؤران ‏مغز جو تڪڙو وڪاس گرڀ جي پنجاہ سيڪڙي کان ‏وڌيڪ طاقت استعمال ڪري ٿو ‏مغز جو وزنُ کان سيڪڙو وڌي ٿو

‏چوھين ھفتي ۾ اکين ۾ ڳوڙھا اچن ٿا

‏اکين جون پُتليون ستاویھین ھفتي ۾ روشنيءَ جي موٽ ڌين ٿيون ‏اِن سان روشنيءَ جو مقدار نيمائتو ٿئي ٿو ‏جيڪو سڄي عمر اک جي پردي تائين پھچي ٿو

‏جيڪي عضوا ‏بانس جي حراس لاءِ گھُرجن سي سڀ ڪمُ ڪن ٿا۔ ‏وقت کان اڳ ڄاول ېارن جي اڀياس مان ‏پتو پيو آھي خوشبوءِ سڃاٹڻ جي قابليت ‏گرڀ ڌارڻ ڪرڻ بعد چويھين ھفتي ۾ اچي ٿي

‏گرڀ جي چؤڌاري پاٹيٺ ۾ مٺاڻ وجھڻ سان ‏گرڀ جي پاٹي پيئڻ جي رفتار وڌيڪ ٿي ‏اِن جي برخت، گرڀ جي پاٹي پيئڻ جي رفتار گھٽجندي ‏جيڪڏھن گرڀ پاٹي ۽ ۾ ڪؤڙي شيءَ وجھبي ‏تنھن کانپوءِ چھري جاڀاوَ بدلجن ٿا۔

‏ٽنگون ھلائڻ جي حرڪتن سان ‏جيڪي پنڌڪرڻ برابر آھن گرڀ ڪلا بازيون ڏئي ٿو

‏گرڀ کي گھنج گھٽ ٿيندا آھن ‏ڇوجو چمڙيءَ ھيٺان وڌيڪ چرېي جمع ٿئي ٿي۔ ‏بدن جو گرمي پد قائم رکڻ ۾ چرېي اھم نول ادا ٿي ڪري ‏۽ جنم کانپوءِ انرجي ڪٺي ٿي ڪري

Chapter 44   7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States

‏اٺاويھن ھفتن ۾ گرڀ سڃاٹي ويندو آھي ‏زورھار ۽ گھٽ زوردار آوازن جو فرق

‏ٽيھين ھفتي ۾، ساہ جي حرڪت وڌیڪ عام ٿي ٿئي ‏۽ سراسري طور گرڀ ۾ ٽيھن کان چاليھ سيڪڙو وقت تائين

‏گرڀ ڌارڻ بعد آخرين چئنِ مھِنن ۾ ‏گرڀ ۾ وقت بہ وقت بارابطا سرگرمي ٿي ھلي ‏۽ وچ وچ ۾ آرام ‏وھنوار جون اِھي حالتون ‏ڌيکارين ٿيون تہ وڌيڪ پيچيدو آھي ‏مرڪزي تننيِ سرشتو

Chapter 45   8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences

‏تخصيني طور ېٽيھ ھفتا ‏ھوا نلي ‏ياھوا ڀريل جيو خانا ‏ڦڦڙن ۾ ٺھڻ شروع ڪن ٿا ‏اُھي جنم کانپوءِ بہ اٺن سالن تائين وڪاس ڪندا رھندا

‏پنجثيھين ھفتي ۾ گرڀ جي ھٿ ۾ پوري پڪڙ اچي ٿي

‏الڳ الڳ پدارٿن سان گرڀ جي لڙہ وچڙ سان ‏لڳي ٿو تہ جنم کانپوءِ سواد جي پسندتي اثرپوي ٿو۔ ‏مثال طورجن ماتائن سؤنف کاڌي ھجي ‏جنھن سان مٺي ڪانيءَ جو سواد پئدا ٿوٿئي ‏اُھو ېار جنم بعد سؤف پسند ٿو ڪري ‏جن گرڀن جي اھڙي لڙہ وچڙ نہ آھي، سي سونف پسند نہ ٿا ڪن۔

Chapter 46   9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)

‏گرڀ ۾ سور شروع ٿین ٿا ‏ڇو جو ایسٽروجین نالي ھارمون نڪري ٿو ‏۽ انریت، گرڀ مان نئین ېار، جي نیڪرڻ جي شروعات ٿئي ٿي۔

‏سورن ۾ ېچیداني باربار سُسي ۽ وڌي ٿي ‏۽ پس پیش ېار ڄمي ٿو

‏گرڀ ڌارڻ کانوٺي جنم تائین ۽ تنھن بعد ‏اِنسان جو وڪاس جاندار لڳاتار ۽ پیچیدو آھي۔ ‏اچرج جھڙي ان پرڪریا بابت نیُن کوجنائن مان ‏وڌیڪ صاف ٿیو آھي تہ گرڀ جي وڪاس جو ‏اھم اثر پوي ٿو سڄيءَ عمر جي صحت تي

‏شروعاتي انساني وڪاس بابت انساني سمجھہ جیئن وڌندي ‏تیئن تئین اسان جي قابلیت وڌندي ‏جنم کان اڳ ۽ پوءِ صحت وڌائڻ جي۔


Add a Comment

Your Name: Log In 3rd-party login: Facebook     Google     Yahoo

Comment: